به خصوص که شاهدیم در روزهای اخیر از یک سو رسانههای غربی از امتیازاتی که غرب حاضر است به ایران بدهد و اظهارات اولیانوف درباره احتمال لغو تحریمهای ایران نیز موید آن است. از سوی دیگر اتفاقاتی مثل ترور سلمان رشدی و ادعاهایی مثل تلاش برای ترور بولتون و ترامپ که البته از سوی برخی رسانههای داخلی به نحو عجیبی مورد تایید قرار میگیرد!
در چنین شرایطی که طرف غربی مذاکره کننده از هر حربهای از امتیاز دهی و ترغیب گرفته تا فضاسازی و تهدید استفاده میکند تا بر تصمیم نهایی تهران اثر بگذارد، شاهدیم که تحلیلگران داخلی نظرات مختلفی درباره آینده این گفتوگوها دارند. برخی معتقد هستند که توافق حداقل به این زودیها محتمل نیست و طرفین در تلاش هستند تا از زیر بار مسئولیت اعلام شکست مذاکرات شانه خالی کرده و این بار را به دوش دیگری اندازند. برخی دیگر اما خوشبین بوده و امیدوار هستند که در پی رایزنیهای انجام شده و امتیازاتی که از آن سخن میرود، توافق در دسترستر از قبل باشد.
حسن هانیزاده، تحلیلگر مسائل بینالملل از جمله کارشناسانی است که در گروه دوم یعنی خوشبینها جای میگیرد. اوبا اشاره به اینکه «احتمال توافق هستهای ایران با کشورهای اروپایی در روزهای اخیر بیشتر شده است» ابراز امیدواری کرد که در آینده نهچندان دور طرفین مذاکره از احتمال به تصویب رسیدن پیشنویس برجام سخن به میان آورند.
وی همچنین با اشاره به تلاشهای تیم مذاکره کننده برای مقابله با زیادهخواهیهای طرف غربی گفت: « ایران و تیم مذاکره کننده با حفظ منافع ملی با تاکید بر ضرورت لغو تمامی تحریمها، همکاری مشترک با اتحادیه اروپا را مطرح کرده است. تیم بایدن نیز باور دارد که خروج آمریکا از برجام در دوران ترامپ اشتباه بوده لذا قصد دارد که به برجام باز گردد و پیش نویس توافقنامه اخیر نیز مورد پذیرش آنها بوده است».هانیزاده البته تلاشهای مخالفان برجام را نادیده نگرفته و گفت: «جمهوریخواهان و لابی صهیونیستی معتقدند که آمریکا نباید به برجام باز گردد و بایدن باید تحریمها را تشدید کند. تحرکات اخیر در آمریکا از جمله حمله به سلمان رشدی یا ادعای ترور جان بولتون و ... نیز در کنار برخی اخبار منفی دیگر در حقیقت برای تحت شعاع قرار دادن پیش نویس توافق اخیر با ایران است.»او معتقد است که «تمامی این تحرکات محکوم به شکست است» و میگوید: «پیشنویس اخیری که تهیه شده در ایران در حال بررسی است.»
از سوی دیگر دیپلمات و سخنگوی اسبق دستگاه سیاست خارجی کشور گفت: شرایط ایران و شرایط کشورهای غربی به ویژه اروپاییها به شکلی است که هر دو به توافق نیاز دارند و برهمین اساس ما میتوانیم منتظر احیای برجام باشیم. رامین مهمانپرست تأکید میکند: « شرایط به صورتی است که هر چه پیشتر میرویم میبینیم که طرف غربی به خصوص اروپا با فشار بیشتری روبرو میشود و ما نیز اگر اوضاع داخل کشور را اصلاح نکنیم و رویههایمان را تغییر ندهیم با فشارهای سنگینی مواجه میشویم، در این اوضاع ایران و غرب ناگزیر از دستیابی به توافق هستند. »سفیر اسبق کشورمان در لهستان همچنین یادآور میشود که بخش اعظم مشکلات اقتصادی کشور ناشی از فساد برخی از دستگاههای داخلی و قوانین ناکارآمدی است که عرصه را برای تجار و بازرگانان ایرانی تنگ کرده است. او راه حلهایی را برای برون رفت از وضعیت فعلی اقتصادی کشور ارائه میدهد اما خاطرنشان میکند که ما ناگزیر به ارتباط و حفظ روابطمان با جهان هستیم. نظر من این است که ما باید در رابطه با برجام به یک توافق نهایی برسیم.
از سوی دیگر یک تحلیلگر مسائل بینالملل درباره نقش روسیه در مذاکرات برجام میگوید: با بحرانی که روسیه با آن درگیر است، این کشور با هر امکان و توافقی که باعث کاهش قیمت انرژی شود، موافق نیست؛ با این حال گاهی ناچار است به تحولاتی که باب میلش نیست، تن دهد.
عبدالرضا فرجیراد در پاسخ به این سئوال که تا چه میزان به اعلام توافق در روزهای آینده خوشبین هستید، گفت: در مصاحبههایی که در روزهای اخیر انجام دادم، هر روز خوشبینیام بیشتر میشود؛ به این معنا که اگر در روز بازگشت هیات مذاکرهکننده از وین این خوشبینی ۵۰ درصد بود امروز ۷۰ تا ۸۰ درصد خوشبین هستم و احتمال زیادی میدهم که این مساله حل شود.وی ادامه داد: مساله پرونده پادمانی هم حل خواهد شد و در مورد مساله سپاه هم به نوعی راه را باز کردهاند که تجارت میان شرکتهای سپاه و شرکتهای غیرآمریکایی انجام شود. لذا به نظر من مشکل خیلی حادی نمانده و هر دو طرف هم متوجه هستند که باید انعطاف داشته باشند چراکه هر دو با مشکلاتی در داخل کشورهایشان دست و پنجه نرم میکنند و خواهان توافق هستند. فرجیراد در پاسخ به این سئوال که در روزهای اخیر شاهد انتشار اخباری هستیم که ایران را متهم به برنامهریزی برای ترور مقامات دولت پیشین آمریکا میکنند، با مرور سابقه تاریخی دور از ذهن نیست که در پی اعلام احتمال توافق در وین، مخالفان برجام برای جلوگیری از این مساله فعال شده باشند، آیا این دست اقدامات میتواند از امضای توافق ممانعت کند، گفت: معتقدم آمریکاییها میدانند این تحرکات به منظور بر هم زدن توافق احتمالی است و اینطور نیست که آنها ببینند طرف مخالف برجام در حال انجام اقداماتی است و تحت تاثیر این اقدامات قرار بگیرند.