ابتدا اینکه ماجرای دلاری شدن نرخ بلیت برای خارجیها از کجا شروع شد؛ انجمن شرکتهای هواپیمایی در آذر سال ۱۴۰۰ در بحبوحه گرانی بلیت پروازها در مسیرهای داخلی، در دستورالعملی به شرکتهای هواپیمایی، نرخ بلیت در مسیرهای داخلی را برای مسافر غیرایرانی متفاوت اعلام کرد. حالا با گذشت حدود هفت ماه از ابلاغ آن دستورالعمل، تعدادی از شرکتهای هواپیمایی به دفاتر خدمات مسافرتی و مراکز فروش بلیت اطلاع دادهاند که از ابتدای تیر ۱۴۰۱ نرخ بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی برای مسافران غیرایرانی ارزی محاسبه میشود. طبق گفته دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی، نرخ هر بلیت هواپیما برای پروازهای داخلی تا یک ساعت ۱۰۰ دلار و بیش از یک ساعت تا سقف ۱۵۰ دلار برای خارجیها محاسبه میشود. البته او ادامه داده: «این مسئله را در اختیار ایرلاینها گذاشتیم و بعضا ممکن است حتی پایینتر از این اعداد و ارقام هم از مسافران خارجی دریافت شود.» «حسن خوشخو» معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری در اینباره گفته است: «براساس تصمیم برخی شرکتهای هوایی نرخ خدماتی که به شهروندان خارجی ارائه میشود با شهروندان داخلی متفاوت است و سازمان هواپیمایی کشور به صورت مستقیم در این موضوع دخالتی نمیکند. ما این موضوع را نه تأیید میکنیم و نه رد.»
در این میان، به جز ایرلاینها که از بالا رفتن قیمت بلیت هواپیما به هر نحوی سود میبرند، برخی موافقان این طرح دلایلی را در موافقت با تعیین نرخ ارزی برای بلیت مسافران خارجی مطرح کردهاند؛ به عنوان نمونه از مهمترین دلایلی که موافقان تعیین نرخ ارزی برای بلیت مسافران خارجی مطرح میکنند این است که چرا باید به مسافر خارجی یارانهای که به مسافران ایرانی تعلق میگیرد، داده شود. آنها معتقدند که دولت ملزم به دادن یارانه به شهروندان خودش است نه اتباع خارجی. یا اینکه دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی یکی از دلایل تعیین نرخ ارزی بلیت هواپیما برای مسافران خارجی را تسهیل دسترسی ایرانیها به پروازهای داخلی اعلام کرده است. او گفته: «در برخی مسیرها مانند مشهد حضور اتباع خارجی در پروازها افزایش یافته است و همین موضوع سبب شد تا بلیت هواپیما از دسترس مسافران ایرانی خارج شود. بنابراین برای این که بلیت هواپیما و صندلیها بیشتر در اختیار ایرانیها قرار گیرد آن را برای مسافران خارجی ارزی تعیین کردیم.» اسعدیسامانی همچنین گفته: «باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که شرکتهای هواپیمایی ایرانی خدماتی را که از دولت دریافت میکنند با نرخ دلار است که میتوان به هزینه نشست و برخاست، لندینگ، پارکینگ و...اشاره کرد و ایرلاینها تحت فشار هستند.»
از سویی دیگر، هر چند موافقان دلایلی همچون پرداخت یارانه به خارجیها، نبود صندلی کافی برای مسافران ایرانی و...را مطرح کردهاند اما مخالفان ارزی شدن بلیت هواپیما برای خارجیها از جمله وزارت گردشگری هم دلایلی برای مخالفت شان با این طرح دارند که بخشی از آن را در ادامه میخوانید. مثلا معاون گردشگری وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در نامهای به رئیس سازمان هواپیمایی کشور اعلام کرد که دریافت نرخ دلاری بلیت هواپیما از گردشگران غیر ایرانی باعث افزایش قیمت تمام شده سفر میشود و این کار باید تا انجام بررسیهای بیشتر متوقف شود. همچنین بعد از اعلام خبر دلاری شدن بلیت هواپیما هتلداران به سرعت به وزیر میراث فرهنگی و گردشگری پیام دادند که هزینه خدمات از گردشگر خارجی را دلاری بگیرند. بعد از هتلداران احتمالا نوبت رستورانها و دیگر مشاغل فعال در حوزه گردشگری میرسد. در نگاه اول این اقدام منطقی، معقول و مثبت است اما واقعیت این است که دلاری کردن هزینههای مسافران خارجی میتواند تبدیل به اشتباه مرگبار صنعت گردشگری ایران شود. چرا که یکی از مزیتهای ایران برای گردشگران خارجی هم اکنون قیمت ارزان است. از مدیران تا کارشناسان گردشگری همه ایران را یک مقصد گردشگری ارزان معرفی میکنند و همین ویژگی باعث شده تا ایران به یکی از مقصدهای بازنشستههای اروپایی و چینی بدل شود. وقتی تنها مزیت جدی فعلی ایران را از آن بگیرید دیگر نباید انتظار درآمد از گردشگر را داشته باشید. بد نیست بدانید که برخی کشورها برای این که بتوانند از درآمدی که جذب گردشگر دارد بهره مند شوند، به مسافران یارانه پرداخت میکنند بعد ما برعکس آن عمل میکنیم!