قتل دختر ۱۳ ساله به دست پدر، «چرا»ها و «اگر»های زیادی را برای افکار عمومی ایجاد کرده. از جمله این که «اگر خون پدر از سر غیرت به جوش آمده بود چرا سراغ پسر نرفته و با داس به جان دختر خودش افتاد»؟ پاسخ ساده به این پرسش این است: چون خود را مالک جان پسر نمیدانسته اما مالک جان دخترش میدانسته است. شبیه استدلال شبانِ سریال سلطان و شبان که «اگر خوردیم، مال خودمان را خوردیم»، اینجا هم «اگر کشتیم، دختر خودمان را کشتیم»!
قتل «رومینا» دختر نوجوان تالشی به دست پدر، «چرا»ها و «اگر»های زیادی را درجامعه برانگیخته و از جنبههای مختلف به این جنایت، پرداخته میشود.
رومینا اشرفی دختر ۱۳ ساله در «سفیدسنگان لمیر» از بخش «حویق» شهرستان «تالش» در استان گیلان به خاطر آن که به قصد ازدواج با مردی که دوست داشته خانه را ترک کرده بود قربانی خشم پدر شد.پدر برای یافتن و بازگرداندن او از پلیس کمک میخواهد. او را در خانه خواهر پسر مییابند و هر چند دختر هشدار میدهد که پدرم مرا خواهد کُشت، تحویل خانواده میدهند و مرد خشمگین، شباهنگام با داس سراغ دختر میرود و او را به طرز فجیعی به قتل میرساند.
نخستین «چرا»یی که در ذهن شکل میگیرد این است که اگر خون غیرت مرد به جوش آمده بود چرا سراغ پسر (بهمن) نرفت و او را نکُشت؟چون گناه اصلی را متوجه دخترش میدانست که از خانه گریخته بود؟ یا چون میدانست اگر پسر را بکشد، قصاص خواهد شد حال آن که مطابق ماده ۲۲۰ قانون مجازات اسلامی سابق و ماده ۳۰۱ قانون فعلی مجازات اسلامی، پدر در جایگاه «ولیّ دم» در قتل فرزند قصاص نمیشود وبه جای آن مشمول «دیه» و « تعزیر» میشود؟
«چرا»ی دوم این است که وقتی دختری از خانه میگریزد، ازاحساس ناامنی حکایت میکند. چرا دوباره به همان خانه ناامن و پدر تحویل شده است؟ چرا تحویل بهزیستی ندادند یا حداقل به خانواده مادر دختر؟
«چرا»ی سوم این است که اگر پسر، رومینا را فریب داده و زمینه را فراهم ساخته چرا پس از یک بازداشت کوتاهمدت، آزاد شده است؟
«اگر»هایی هم مطرح شد. از جمله این که اگر اجازه میدادند اکران فیلم «خانۀپدری» ساخته کیانوش عیاری ادامه یابد و دوباره از پرده پایین نمیکشیدند در این باره در جامعه بحث درمیگرفت اما با این اتهام که سیاهنمایی میکند یا تعصب خانوادگی را زیر سؤال میبرد یا خشونت را ترویج میدهد اجازه ادامه اکران ندادند و به همین خاطر کارگردان آن فیلم به طعنه گفته است: «قتل رومینا شایعه است. من باور نمیکنم. از این اتفاقات نمیافتد!»
در فیلم او «ملوک» در خانه پدری به قتل میرسد و دفن میشود و در عالم واقع و پس از قریب ۱۰۰ سال و در روزگار ما رومینا در خانه پدری به دست پدر به قتل میرسد. یک «اگر» را هم خانم کبری خزعلی دختر آیتاله خزعلی و از قانونگذاران فرهنگی در شوراهای عالی مطرح کرده و آن هم این که اگر به ازدواج در سن نوجوانی انگ «کودک همسری» نمیزدند این اتفاق پیش نمیآمد!
در فضای مجازی این پرسش هم شکل گرفته که اگر مادر شباهنگام سراغ مردی برود که دخترش را کشته با او چه رفتاری خواهد شد؟مهمترین پرسش و «چرا» اما همان است که چرا به نهاد اجتماعی و بهزیستی تحویل نشد و البته منتقدان احکام اعدام و «کودکهمسری» هم به چالش کشیده میشوند که چرا در این فقره به دنبال اعدام پدر رومینا هستید و انتقاد میکنید که چرا حداکثر به ۱۰ سال حبس محکوم میشود؟ یا مگر نمیگفتید که ازدواج در سن پایین، کودکهمسری است؟ چگونه حالا هوادار آن شدهاید؟داستان را اما از زاویه دیگر هم میتوان دید. پدر رومینا چرا دختر نوجوان را کشته؟ چون خود را «مالک» او میدانسته است!چرا سراغ بهمن نرفته؟ چون خود را مالک او نمیدانسته!۳۷ سال از پخش سریال «افسانه سلطان و شبان» میگذرد و هنوز برخی از دیالوگهای آن ورد زبانهاست و ضربالمثل شده است. از جمله آنجا که سلطان با بازی زیبای مهدیهاشمی در جلد شبانی میرود که به جای او به قصر رفته بود تا مشمول تقدیری شود که در خواب دیده بود.روزی از سر گرسنگی سراغ مرغهای یک روستایی میرود و دلی از عزا درمیآورد. وقتی احساس دستبُرد به مال دیگری به او چنگ میزند خود را این گونه دلداری میدهد: «خوردیم که خوردیم، مال خودمان را خوردیم!»یعنی ما سلطانایم و صاحب و مالک جان و مال رعیت و این مرغها هم در زمره اموال ماست و همانگونه که در قصر میخوردیم در جامه چوپان نیز میتوانیم خورد!
رضا اشرفی هنوز حرفی نزده اما مهمترین دفاع و توضیح پدر رومینا میتواند این باشد که «کُشتیم که کُشتیم. دختر خودمان را کُشتیم!» نگاه مالکیتی به سلطان اجازه میدهد جان و مال رعیت را بستاند. نگاه مالکیتی هم به پدری مانند رضا اشرفی اجازه میدهد دختر خود را بکشد.
اتفاقا این کار حاصل جنون آنی نبوده چرا که به گواه مادر رومینا (خانم رعنا دشتی) بارها دخترشان را تهدید و حتی توصیه به خودکشی کرده بود. اگر بحث صرفا «غیرتی» بود علیالقاعده باید سراغ پسر میرفت. اما نرفت. چرا؟ چون خود را مالک او نمیدانست و از پلیس کمک خواست. در حالی که مشخص بود کجاست.دختر خود را اما «مِلک طِلقِ» خود میدانسته که دست خود را به خون او آغشته است.این نکته البته نفیکننده چراها و اگرها نیست. اگر تحویل بهزیستی یا نهاد واسط اجتماعی دیگری شده بود و اگر در مدرسه آموزش دهند و اگر مطابق نیازهای زمانه قوانینی تصویب شود که پدرها گمان نبرند مالک جان فرزندان خود هستند و بدانند فرزندان امانتهای خداوند نزد آناناند و هر کاری جز حمایت و کشف استعداد و پرورش آن و بسترسازی فرآیند رشد و از جمله آسیب وارد کردن به بدن آنان، خیانت در این امانت است چه بسا این اتفاق رخ نمیداد و از این منظر و در چارچوب نظریه مصلحت و مانند قانون کار یا مبارزه با مواد مخدر میتوان قوانین تازهای تصویب کرد تا به گمانِ در امان بودن یا مجازات کمتر، دست به جنایاتی این گونه نزنند و در مواردی از این دست از مراکز مشاوره، پلیس و نهادهای دیگر کمک بخواهند و تصور نکنند خودشان حق دارند مجازات کنند. چرا که زندگی خودشان را نیز نابود میکنند.
بالاترین نرخ تورم در جهان؛ ایران در رتبه پنجم
ایران در بین ۱۹۶ کشور، رتبه پنجم بالاترین نرخ تورم در جهان را دارد.
طبق دادههای ارائه شده از سوی صندوق بینالمللی پول، طی سال ۲۰۱۹ ایران پس از کشورهای ونزوئلا، آرژانتین، سودان جنوبی و سودان، پنجمین دولت با بالاترین نرخ تورم طی سال گذشته میلادی بوده است. در این ردهبندی، ونزوئلا با نرخ تورم ۱۹ هزار و ۹۰۶ درصدی در رتبه اول قرار دارد. آرژانتین با نرخ تورم ۵۳/۵ درصدی در رتبه دوم، سودان جنوبی با ۵۱/۲ درصدی و سودان نیز با نرخ تورم ۵۱ درصدی به ترتیب در رتبههای سوم و چهارم با بالاترین نرخ تورم در جهان قرار دارند.
همچنین ایران نیز با نرخ تورم ۴۱/۱ درصدی رتبه پنجم را به خود اختصاص داده که به نوعی علاوه بر اینکه یک رکورد در سطح دنیا محسوب میشود، در داخل کشور نیز دولت روحانی را بین دولتهای پس از پیروزی انقلاب بیرقیب کرده است اما طبق دادههای آماری صندوق بینالمللی پول، طی سال ۲۰۱۹ از مجموع ۱۹۶ کشور کوچک و بزرگ جهان، تنها در ۱۵ کشور نرخ تورم بالاتر از ۱۰ درصد بوده و نکته جالبتر اینکه در ۴۳ کشور نرخ تورم کمتر از یک درصد و حتی همانند وضعیت برخی کشورهای عربی، نرخ منفی است.طبق این آمارها، در بین کشورهای همسایه به جز ایران، ترکیه نیز با نرخ تورم ۱۵/۲ درصدی وضعیت نامطلوبتری نسبت به بقیه کشورهای جهان داشته است. یمن با نرخ تورم ۱۰ درصدی نیز از دیگر آمارهای جالبتوجه است. قابل ذکر است، در بین کشورهای شاخص و کشورهای منطقه، نرخ تورم در سوریه ۸/۴ درصد، در پاکستان ۶/۷ درصد، در هند ۴/۵ درصد، در روسیه ۴/۵ درصد، در چین و لبنان ۲/۹ درصد، در آذربایجان ۲/۶ درصد، در افغانستان ۲/۳ درصد، در آمریکا و آلمان ۱/۳ درصد، در کویت ۱/۱ درصد، در ژاپن ۵/. درصد، عمان ۱/. درصد و در کشورهای عراق، قطر، عربستان، و برخی کشورهای آفریقایی نیز نرخ تورم منفی است.