ابراهیم فیاض، در تشریح دلایل رخوت سیاسی در دانشگاهها و در بدنه دانشجویی گفت: بحث سیاسی موضوعی مرتبط با قدرت است، با این نوع نگاه زمانی تحرک و نشاط سیاسی در جامعه و به تبع آن در دانشگاهها امکانپذیر خواهد بود که فضای جامعه اجتماعی و نه اقتصادی باشد. زمانی که جامعه اقتصادی شده و اقتصاد قدرت گرفته و بر جامعه حاکم ميشود به طور طبیعی موضوعات اجتماعی کنار گذاشته و از نشاط سیاسی هم خبری نیست، موضوعی که امروز دانشگاهها مبتلابه آن هستند.
این استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران، با بیان اینکه جامعه ایران به شدت به سمت اقتصادی شدن در حرکت است، ادامه داد: به همین دلیل است که طبق اعلام مسئولان دانشگاه استقبال دانشجویان از مقطع دکتری به شدت کاهش یافته به طوریکه گفته میشود تقریبا تعداد داوطلب و تعداد پذیرش یکسان است. این تغییر رفتارها را باید ناشی از حاکم شدن نگاه اقتصادی دانست که دانشجویان به جای کسب مدرک در پی درآمد زایی هستند. فیاض افزود: در چنین شرایطی فضایی از دانشگاه باقی نمی ماند که در آن بتوان قدرت فکر یا مباحث سیاسی را مطرح کرد، امروز سیاستهاي کلان به این سمت است که با پولداران دوستی کنید و وارد شبکه اقتصادی آنها شوید بنابراین چون رشد جامعه ما رشد اقتصادی است به رشد اجتماعی و فکری توجهی نمیشود که در این زمینه دانشگاهها هم از این قائده مستثنی نیستند.
وی با بیان اینکه ادبیات و تفکرات غرب گرا در بین دانشجویان و حتی اساتید دانشگاهها همه گیر شده است، افزود: امروز به کرات شاهدیم که دانشجویان به دنبال آمادهسازی مقالات ISI و فراهم کردن شرایطی برای خروج از کشور هستند، همه اینها ناشی از حاکم شدن تفکرات اقتصادی است. در شرایطی که تفکرات اقتصادی حاکم شده پرداختن به موضوعات سیاسی بیمعناست، طبیعی است که در این اوضاع هیچ دانشجویی حال نقد کردن و انتقاد اجتماعی ندارد زیرا احساس ميکند وقت تلف کرده چون اقتصاد اصل اساسی حاکم بر زندگی مردم شده است؛ دانشجویان امروز بر این باورند که در شرایطی که پولی وجود ندارد نقد کردن چه فایده ای دارد. حتی اگر در این وضعیت نقدی صورت میگیرد با این نیت است که شرایط ورود به کشورهای اروپایی و آمریکایی تسهیل شود. وی با بیان اینکه امروز تفکرات وابسته به دو جناح اصولگرا و اصلاحطلب در دانشگاه خریداری ندارد، تاکید کرد: ۹۰ درصد دانشجویان درصدد مهاجرت هستند و دانشجویان روشنفکر در ۱۰ درصد باقی مانده هم گرایش به تفکرات کمونیستی پیدا کردهاند.فیاض با تاکید بر رواج بسیار زیاد تفکرات کمونیستی بین دانشجویان، ادامه داد: امروز در دانشگاه نه بسیج دانشجوی و نه تشکلهاي اصلاحطلبی اثری ندارند، شعارهای انسانگرایانه و عدالت طلبانه در بسیج دانشجویی و تشکلهای اصلاحطلبی مطرح نیست بلکه مارکسیستها در این زمینه پرچمدار هستند.
این استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران ادامه داد: امروز در دانشگاه تهران تفکرات مارکسیستی بسیار پررنگ است و دانشجویان مرتبط با این تفکر بسیار پرمطالعه و پرفکر هستند چون به دنبال نقد شرایط موجود یعنی حاکم شدن اسلام سرمایه داری هستند. واقعیت آن است که نفوذ فضای سرمایهداری باعث شده دانشجویان انگیزهای برای ماندن و فعالیت علمی و سیاسی نداشته و پیگیر مهاجرت باشند و همان طور که گفتم بخشی از دانشجویان نخبه ای هم که ميمانند دیدگاه مارکسیستی دارند. وی با بیان اینکه این گروه از دانشجویان به دنبال کمونیستی کردن ایران هستند، تصریح کرد: آنها معتقدند باید جلوی سرمایداری ایستاد، بارها مشاهده کردهام که با وقوع هر نهضت سوسیالیستی در جهان خوشحال ميشوند، البته باید بگویم که اینها همبستگی جهانی دارند و با سوسیالیستها در آمریکا ، اروپا و آمریکای لاتین و چین همراه هستند.این استاد دانشگاه تهران با انتقاد از بی توجهی مسئولان نسبت به رشد اسلام سرمایه داری و آمریکایی در کشور، تاکید کرد: هر بار که بخواهیم در اینباره هشدار دهیم مانع ميشوند حتی صدا و سیما کسانی که راجع به این موضوعات واکنش نشان ميدهند را بایکوت کرده و حتی یک نشست درباره اسلام شناسی واقعی برگزار نمیشود این در حالی است که مداحان صبح تا شب در صدا و سیما برنامه دارند.
فیاض با بیان اینکه مارکسیست امروز مارکسیست ۴۰ سال پیش نیست، ادامه داد: مارکسیست امروز حتی ممکن است برای شما مذهبی هم حرف بزند و مارکسیست تند گذشته نیست. واقعیت آن است که حاکم شدن نظام سرمایه داری فضا را به سمتی پیش برده که دانشجوها به تفکرات مارکسیستی و روشنفکری گرایش پیدا کردند که انتهای آن هم احتمالا به رادیکالیسم و بحرانهای اجتماعی کشیده میشود. نمونه آن اقدام اخیر دانشجویان چپ مارکسیست بود که تجمع کردند و ضد حجاب شعار دادند، خب در این شرایط بچههاي بسیج دانشجویی ميخواهند از چه دفاع کنند؟ از اسلام سرمایه داری حاکم؟