محمد لاهوتی درباره طرحها و برنامهها و وعدههای انتخاباتی کاندیداهای ریاستجمهوری اظهار داشت: واقعیت این است که در این دور از انتخابات ریاست جمهوری، به نظر میرسد کاندیداها یا برنامه منسجمی ندارند که ارائه دهند و یا اگر هم برنامه دارند، اینقدر درگیر حاشیهها میشوند که به اصل موضوع نمیپردازند.شما دو مناظره گذشته را که نگاه کنید، متوجه میشوید که مجری سئوال میکند و کاندیداها پاسخی میدهند که اصلا به آن سئوال هیچ ارتباطی ندارد و موضوعات دیگری را مطرح میکنند. بر این اساس، برای مخاطب خیلی سخت است که تشخیص دهد این برنامههایی که قرار است اجرا شود، واقعا به چه صورت خواهد بود؛ آن هم در شرایطی که مهمترین و پرچالشترین بخش در ایران، حوزه اقتصاد است.لاهوتی عنوان کرد: حتی اگر هم برنامهای توسط برخی از کاندیداها مطرح میشود، بیشتر جنبه شعارگونه و وعده و وعیدهایی هست که جنبه اجرایی نخواهد داشت. برای مثال، یارانهها و عدد و رقمهایی است که در این خصوص مطرح میشود.وی با بیان اینکه در کل من هیچ بازخوردی را از این مناظرهها دریافت نکردم، متذکر شد: البته برخی از کاندیداها به فراخور تخصص خود ممکن است موضوعاتی را مطرح کنند، ولی به نظر من این موضوعات خیلی با برنامه نیست و وعده وعیدهایی است که ضمانت اجرایی ندارد.
مهمترین چالش اقتصادی کشور چیست؟
وی درباره مهمترین چالشهای اقتصادی ایران گفت: با توجه به اینکه ۱۰ سال است که نامگذاریهای سال درباره اقتصاد، تولید و رفع موانع تولید است، باید تمرکز روی این بخشها باشد. یعنی حمایت از تولید، رفع موانع تولید، رفع موانع زاید و دست و پاگیر تولید، افزایش صادرات و رفع مشکلاتی صادراتی، برطرف کردن موانع صادراتی، به نظر من موضوعاتی است که باید درباره آنها صحبت شود و کاندیداها در برنامههای خود باید به آنها اشاره کنند. کاندیداها به نوعی باید بیان کنند که در حوزه صادرات چگونه میخواهند رفتار کنند و عدد ناچیز ۳۶ میلیارد دلاری را طی ۴ سال به چه عددی میخواهند برسانند. از سوی دیگر، با چه روشی میخواهند تولید را حمایت کنند. آیا فقط سیاست حمایت از تولید، ممنوعیت واردات است یا سیاست ایجاد ارزش افزوده در تولید، یا افزایش راندمان و کارایی واحدهای تولیدی و کاهش هزینههای سربار؟ از سوی دیگر، کاندیداها باید بگویند چگونه در حوزه واردات میخواهند عمل کنند که جلوی قاچاق حدود ۲۰ میلیارد دلاری را بگیرند. فقط ممنوعیت وارد که نمیتواند کمککننده حمایت از تولید باشد؛ چراکه ما شاهد این هستیم که واردات غیررسمی به شدت اتفاق میافتد. همه اینها باید بهگونهای ساماندهی شود و هزینه واردات منطقی شود که دیگر انگیزهای برای قاچاق وجود نداشته باشد.
برنامه اشتغال کاندیداها کجاست؟
لاهوتی با بیان اینکه کاندیداها در حوزه اشتغال هیچ صحبتی نمیکنند که چگونه میخواهند اشتغالزایی داشته باشند، گفت: در این خصوص عدد اعلام میکنند، ولی روشهای اشتغالزایی را مطرح نمیکنند. به نظر من در این دوره از انتخابات هیچ برنامهای مطرح نشده و بیشتر شعار داده میشود؛ ضمن اینکه اگر دولتهای قبل هم برنامه دادند، نتوانستهاند اجرایی کنند. برای مثال، دولت یازدهم و دوازدهم شعار تسهیل فضای کسبوکار را مطرح میکرد، اما دیدیم که بیشترین بخشنامهها در این دولت صادر شد و بیشترین لطمه را صادرات از تصمیمات یکشبه دید. البته این نکته اهمیت دارد که شاید در دولت یازدهم و دوازدهم برنامهای ارائه و اجرا نشد، ولی حداقل برنامهای و هدفگذاریای وجود داشت. در حال حاضر جهت کاندیداها در دو طیف مختلف، تخریب همدیگر است. یعنی بیشتر میخواهند تخریب کنند تا اینکه برنامه ارائه دهند و مردم را از روشهای عملکردی خود آگاه کنند و اطلاعات را به مخاطب دهند که بین ۷ کاندیدا، کدامیک در شرایط کنونی اصلحتر است.وی یادآور شد: بعضا مشاهده میشود که برخی کاندیداها میگویند برنامه ۱۰۰۰ صفحهای و ۲۰۰۰ صفحهای داریم و این برنامهها را روی سایت گذاشتهایم، اما نکته اینجاست که جامعه مخاطبین وقت ندارد که تک تک این برنامهها را مطالعه کند. پرسشهایی که صداوسیما از کاندیداها مطرح میکند، سطح پایین و غیرمرتبط است که کاندیداها هم به راحتی از آن عبور میکنند.
برنامه برای تورم و ارزش پول ملی
لاهوتی اظهار داشت: نگاه به صادرات، تولید، ثبات و آرامش و... باید در برنامههای کاندیداهای ریاستجمهوری وجود داشته باشد. توجه به معیشت مردم موضوع بسیار مهمی است و مردم در شرایط بدی زندگی میکنند، این موضوعات باید از حوزه شعار به حوزه عمل بیاید.عباس آرگون در مورد وعدههای اقتصادی کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری اظهار کرد: یکی از مهمترین بحثهای کشور این روزها موضوع تورم است که باعث تضعیف پول ملی میشود و به تبع آن قدرت خرید مردم کاهش پیدا میکند. یکی از مهمترین مسائلی که دولت بعدی باید به آن بپردازد تقویت پول ملی و جلوگیری از افت ارزش آن و همچنین کاهش تورم است.
وی افزود: باید برنامه مشخصی برای کنترل تورم تضمین شود تا جلوی افزایش تورم در کشور گرفته شود. این وعدههایی که در مورد افزایش میزان یارانه نقدی و غیره داده میشود اگر تورم کنترل نشود نمیتواند افت ارزش پول را پوشش دهد. سال ۹۰، یارانه ۴۵ هزار تومانی معادل ۴۵ دلار بود اما الان ۴۵ هزار تومان کمتر از ۲ دلار است. در واقع تورم ارزش آن را از بین برده است.بنابراین موضوع ارزش پول ملی نیاز به توجه ویژه دارد، افزایش تورم علل و عواملی مانند کسری بودجه دولت دارد که باید آنها را شناسایی کرد و از بین برد. برای این کار باید پیوند به اقتصاد جهانی، رفع تحریمها، کاهش نااطمینانیهای موجود مورد توجه قرار داده شود. انتظار میرود که ما در دولت آینده شاهد ثبات بیشتر در قوانین و مقررات باشیم، از تصمیمات خلقالساعه اجتناب کنیم و بخشهای مولد اقتصاد تقویت و از تولید حمایت شود. به طور کلی اصلاحاتی در ساختار حکمرانی کشور انجام تا از نخبگانی که در کشور هستند حداکثر استفاده انجام شود و کارامدی دولت در نظام اقتصادی کشور افزایش بیشتری داشته باشد.وی با تاکید بر لزوم تعیین مشخص برنامهها گفت: کاندیداها باید برنامه مشخصی برای این موضوعات داشته باشند تا تیم هماهنگی بتوانند موضوعات را مدیریت کنند. شاید به طور کلی مسائل مشخص باشند اما بر اساس اولویتهایی که دارند در فضای اقتصادی برای بهبود فضای کسب و کار، رفع قوانین و مقررات زائد، کاهش روند بوروکراسی، کاهش سازمانهای مداخلهگر، پیشگیری از تصمیمالت خلقالساعه، ثباتبخشی به قوانین و مقررات، حذف مقررات زائد برنامهریزی داشته باشند.دولت باید سبک و کوچک باشد و نقش دولت از تصدیگری و عاملیت به نظارت و هدایت تبدیل شود و با بخش خصوصی رقابت نکند. دولت بعدی باید بتواند بخش خصوصی را توسعه دهد چراکه این بخش پیشران توسعه کشور است. باید مبارزه جدی با قاچاق صورت بگیرد و عدم قطعیتها به حداقل برسد. موضوع تحریمها باید تعیین تکلیف و کشور بتواند به اقتصاد جهانی وصل شود.باید از خروج سرمایه از کشور جلوگیری و این سرمایهها به بخشهای مولد هدایت شوند. از سرمایه سرمایهگذاران ایرانی خارج از کشور و همینطور سرمایهگذاران خارجی برای تولید و اشتغال در کشور استفاده شود. موضوعات متعددی هستند که باید توسط دولت بعدی صورت بگیرند و برای آن باید از همه ظرفیت مدیریتی کشور استفاده کرد.
آرگون همچنین بیان کرد: نگاه به صادرات، تولید، ثبات و آرامش و... باید در برنامههای کاندیداهای ریاستجمهوری وجود داشته باشد. توجه به معیشت مردم موضوع بسیار مهمی است، مردم در شرایط بدی زندگی میکنند. این موضوع باید از حوزه شعار خارج و وارد حوزه عمل شود، فقط نباید شعار باشد بلکه باید برنامه عملی با توجه به وضعیت واقعی که در اقتصاد کشور داریم برای محقق کردن آن وجود داشته باشد و مشخص شود که آیا این برنامهها با واقعیاتی که امروز وجود دارد همخوانی دارد و میتواند موفق شود یا خیر؛ این برنامهها باید از الان مشخص باشد که از چه مسیری این کار به انجام برسد.