هنر کاریکاتور عمری به درازای تاریخ مکتوب انسان دارد، گفته می‌شود پیش از پیدایش روزنامه‌نگاری و حتی اختراع صنعت چاپ کاریکاتور در دنیا رواج داشته؛ در ایران، در سال ۱۹۰۳ میلادی متولد شد، رشته‌ای از هنرهای تجسمی‌که در دهه‌های مختلف، همپای بسیاری از تحولات اجتماعی رشد کرد اما به رغم قدمت آن، امروز کمتر نشانی از آن در میان عامه مردم می‌بینیم، این هنر به راحتی پیام خود را به مخاطب ارائه می‌دهد ولی جایگاه آن در میان مردم مانند سینما و تئاتر نیست. سجاد رافعی سال‌هاست در زمینه کاریکاتور و کارتون فعالیت می‌کند. متولد سال ۶۲ است و از سال ۸۰ به صورت حرفه‌ای وارد این هنر می‌شود؛ او فعالیت هنری خود را به‌صورت همکاری با مطبوعات و شرکت در جشنواره‌های داخلی و خارجی و نمایش آثارش در نمایشگاه‌ها و موزه‌های داخلی و خارجی ادامه می‌دهد در حالی‌که دارای مدرک کارشناسی مکانیک و کارمند بانک ملی در اهواز است. او که تا امروز بیش از شصت جایزه ملی و بین‌المللی از جشنواره‌های معتبر دنیا از جمله جشنواره بین‌المللی دوسالانه تهران را در کارنامه افتخارات خود دارد، می‌گوید: «کاریکاتور دریچه ورود من به دنیای هنر بوده و از طریق زبان کارتون، حرف‌ها و اندیشه‌ام را به مخاطبم انتقال می‌دهم.» با این هنرمند گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که ماحصل آن را می‌خوانید.
■ چه شد که کاریکاتوریست شدید؟
از کودکی نقاشی رو دوست داشتم و همیشه نمره‌هام در مدرسه از این درس بالاتر از بقیه درس‌ها بود.
از طرفی کشش و میل من هم به دنیای هنر بود؛ بعدها که طراحی و نقاشی ام بهتر شد، پایین کتابهایم انیمیشن می‌کشیدم، همین طور به صورت پنهانی از چهره معلمانم کاریکاتور می‌کشیدم و به مرور با دیدن مجله‌های گل آقا و کیهان کاریکاتور با فضای حرفه‌ای آشنا شدم.
■ اولین موفقیت شما چه زمانی حاصل شد؟
سال۸۰ در جشنواره کاریکاتور دانشجویان موفق به کسب رتبه سوم کشوری شدم که اولین جایزه‌ام بود.
■ از موفقیت‌ها و افتخارات بعدی خود بگویید؟
 همزمان با اولین جایزه‌ام، در جشنواره شهروندی کاشان جزو فینالیست‌ها بودم از آن زمان به بعد کاریکاتور را جدی دنبال کردم؛ کسب بیش از شصت جایزه ملی و بین المللی از جشنواره‌های معتبر دنیا، مثل جشنواره بین المللی دوسالانه تهران و جشنواره بین‌المللی فجر، یوروکارتوناله بلژیک، دو جایزه در دو سال پیاپی از جشنواره معتبر آیدین دوغان ترکیه، ملانصرالدین ترکیه، سه جایزه از جشنواره زیتون قبرس و چندین جایزه از کشورهایی مثل برزیل و آمریکاو پرتقال و چاپ شدن بخش زیادی از کارهایم در روزنامه‌ها و مجلات داخلی و خارجی و نمایش آثارم در موزه ساتریکون لهستان و و گابروو بلغارستان و...از موفقیت‌هایی هستند که کسب کردم.
■ از اوضاع کاریکاتور در خوزستان بگویید؟
کارتون و کاریکاتور، سابقا در این استان بسیار فعال و پر فروغ بود؛ اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد گروه گوزن زرد یکی از فعال ترین و بهترین گروه‌های کاریکاتور ایران بود ولی متاسفانه به دلیل مهاجرت بخشی از هنرمندان و دلایل دیگر، از جمله عدم حمایت نهادهای ذی ربط، فعالیت گروه کم و نهایتا منحل شد.
■ گفته می‌شود کاریکاتوریست‌های ایرانی جزء بهترین‌‌های دنیا هستند، نظر شما چیست؟
کارتونیست‌های ایرانی فوق‌العاده‌اند؛ خیلی از جشنواره‌های دنیا انتظار کار‌های ایرانی‌ها را دارند و جالب است بدانید که فراخوان جشنواره در کنار زبان انگلیسی گاهی به زبان ایرانی هم منتشر می‌شود تا کارتونیست‌ها را ترغیب کنند به حضور در جشنواره‌ها و همیشه برنده‌های ایرانی در جشنواره‌های خارجی خوش می‌درخشند.
■ در مطبوعات هم فعالیت داشته اید؟
بله سابقا با بعضی از نشریات خوزستان و روزنامه‌های جام جم و همشهری فعالیت داشتم ولی در حال حاضر فعالیتم بیشتر به جشنواره‌ها و موزه‌های خارجی معطوف شده.
■ کاریکاتور آن طور که باید در نشریات ما قوی ظاهر نشده، دلیل آن را چه می‌دانید؟
خب ما شاهد افول نشریات کاغذی و رونق دنیای دیجیتال هستیم، دنیایی که دارد همه چیز و حتی زبان و نگاه را عوض می‌کند؛ مردم ما عاشق طنز هستند و کاریکاتور را دوست دارند، ولی روزنامه‌های ما مشکلات مادی دارند و همین باعث شده کارتونیست‌ها فعالیت‌های شان کمتر شود.
■ رسالت کاریکاتور بیان دردهای جامعه است، فکر می‌کنید کاریکاتور چه اندازه می‌تواند برای رفع این دردها تاثیرگذار باشد؟
شما در کاریکاتور با یک فریم می‌توانید یک مقاله را خلاصه کنید و این اوج هنر کاریکتور است؛ در چند ثانیه می‌توانید بالاترین پیام‌ها را انتقال دهید و این در حالی است که مردم خیلی حوصله خواندن مطالب سنگین و ثقیل مقاله‌ها را ندارند، و این یعنی ارتباط با همه مردم.
■ در آثارتان انعکاس چه مضامینی بیشتر دیده می‌شود؟
من سعی کردم مضامین روز مثل جنگ، بی آبی، محیط زیست و... را در کارهایم به تصویر بکشم.
■  سوژه و ایده‌هایتان را چگونه پیدا می‌کنید؟
از مشکلات جامعه و روابط مردم ایده می‌گیرم. از اتفاقات تلخ و خوشایند، از زندگی پیچیده مردم شهری و زندگی ساده مردم روستایی. به طور کلی سعی می‌کنم با استفاده از تخیل به این فضا شکل بدهم.
■ آیا نمایشگاهی از آثار خود نیز داشته اید؟
در ایران و خارج از کشور چندین نمایشگاه جمعی داشتم و در حال حاضر قصد نمایش مجموعه‌ای از کارهای به هم پیوسته که موضوعی واحد دارند را در اروپا دارم.
■ چه شد که سر از بانک در آوردید؟
خب من به‌دلیل رشته تحصیلات دانشگاهیم مدتی در پتروشیمی‌ماهشهر فعال بودم و بعد جذب بانک ملی شدم و این اتفاقی است که خودم می‌خواستم و در حال حاضر هم راضی ام.
■ و این شغل مانعی برای ادامه هنرتان نبوده؟
هنر نیاز دارد که تمام وقت، فعال باشید و کار کنید، ولی من بخش زیادی از روز را به کار دیگری به غیر از هنر مشغولم، تا نیاز مادی ام را تامین کنم. به ناچار مجبورم بعد از تایم و در روزهای تعطیل به فعالیت هنری ام ادامه دهم؛ از طرفی باید تشکر کنم از همسرم که با شرایط من کنار آمده تا بتونم با فراغ بال به فعالیتم ادامه بدهم.
■ بهترین جایزه ای که گرفتید کدام است؟
این اواخر کاریکاتور چهره ترامپ را در یک کار موضوعی برای دوسالانه بین المللی تهران کشیدم که توانستم جایزه بزرگ این جشنواره را که برای اولین بار به یک ایرانی داده می‌شد، کسب کنم؛ این بزرگترین جایزه زندگیم بوده.
■ و بهترین خاطره از دنیای کاریکاتور ؟
بهترین خاطره ام حضور در فضاهای بین‌المللی و اختتامیه جشنواره‌های مهم دنیا بوده و از اینکه توانستم مهمان کشورهای دیگر باشم و به عنوان یک کارتونیست موفق ایرانی در این اختتامیه‌ها شرکت کنم خیلی خوشحالم.