جاستین ترودو در مصاحبه با شبکه «گلوبال نیوز» در پاسخ به پرسشی در خصوص کشته شدن مسافران هواپیمایی اوکراین در جریان تنش بین ایران و آمریکا گفته است: این اتفاقی است که در زمان جنگ و درگیری روی میدهد، بیگناهان هزینهاش را میدهند.نخستوزير کانادا همچنین اظهار داشت: این حادثه به ما یاد آوری میکند، که سخت تلاش کنیم که از تنش بکاهیم و راهی به جلو پیدا کنیم که مستلزم جنگ بیشتر و کشتار بیشتر نباشد. در همین حال، وزارت امور خارجه کانادا اعلام کرده است، هیات کنسولی این کشور در تهران مستقر شده و خانواده های جان باختگان حادثه سقوط هواپیما می توانند با آنها تماس برقرار کنند. وزارت امور خارجه کانادا شماره تلفنی در تهران برای تماس با این هیات اعلام کرده است.
از سوی دیگر یک مقام ارشد اوکراینی به شبکه تلویزیونی و دیجیتال «اروپای آزاد» گفت: کییف همان ابتدا و بنا بر شواهد به این نتیجه رسیده بود که پرواز شماره ۷۵۲ هدف موشک قرار گرفته، اما چون نمیخواست تهران مانع تحقیقات شود، حرفی نزد.این اظهارات پس از انتقادها در خود اوکراین به واکنش کییف پس از سقوط هواپیما مطرح میشود. دبیر شورای امنیت ملی و دفاعی اوکراین، به شبکه «کارنت تایم»، گفت: کییف روز پس از سرنگونی هواپیما بهطور قطع میدانست که سقوط هواپیما ناشی از علمکرد نیروهای مسلح ایران است. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در ۱۹ دی ماه، یک روز پس از سقوط هواپیما، خواسته بود تا مقامهای دولت از «گمانهزنی یا ارائه تئوریهایی که راستیآزمایی نشدهاند» خودداری کنند؛ تا گزارشهای رسمی در مورد فاجعه منتشر شود.اولکسی دانیلوف، رئیس شورای امنیت ملی و دفاعی اوکراین، میگوید آنها میخواستند تا تهران تیم تحقیقاتی اوکراین را برای ورود به محل و انجام تحقیقات بپذیرد. دانیلوف میگوید پس از آنکه ایران پذیرفت تیم تحقیقاتی وارد شود، بیانیهای که سفارت آن کشور در تهران منتشر کرده بود نیز از وبسایت سفارتخانه برداشته شد.
سفارت اوکراین نخست بیانیهای منتشر کرد که در آن دلیل سقوط هواپیما نقص فنی عنوان شده بود، اما یک روز بعد این بیانیه از وبسایت این سفارتخانه برداشته شد. ۱۹ دی ماه اعلام شد هيات اوکراینی برای تحقیقات وارد ایران شدهاست.مقامهای ایران تا صبح ۲۱ دی ماه اصابت موشک به هواپیما را رد میکردند، آنرا «جنگ روانی» و دروغ توصیف میکردند. مشاور رئیسجمهور ایران به رسانهها و خبرنگاران در مورد انتشار گزارشی که دلیل سقوط هواپیما را نقص فنی نداند، «هشدار» داده بود؛ اما مقام ارشد دولت اوکراین تاکید کرده کییف روز بعد میدانست چه رخ داده، هرچند «مجبور بود بهدلایل واقعگرایانه» از بیان آن خودداری کند: «هدف ما کشف واقعیت بود». اولکسی دانیلوف میگوید: هيات تحقیقاتی اوکراینی به این نتیجه رسیده که موشک پرتابشده از نوع «تور» ساخت روسیه است.
تاکید سازمان ملل بر انجام تحقیقات درباره ۷۳۷
سخنگوی سازمان ملل تاکید کرد که تحقیقات درباره سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران باید کاملا شفاف و با حضور تمام کشورهای متضرر انجام شود. استفان دوجاریک، درباره سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی گفت: ما اطلاعیه دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه یک هواپیمای متعلق به خطوط هوایی اوکراین بهطور غیر عمد و اشتباه در ایران هدف قرار گرفته است، دریافت کردیم.وی ادامه داد: از نظر ما بسیار حائز اهمیت است که مقامات (ایران) تضمین کنند که تحقیقاتی شفاف و دقیق درباره آنچه در این حادثه غمانگیز رخ داده، انجام خواهد شد و بسیار مهم است که این بررسیها مطابق با پیوست ۱۳ کنوانسیون حملونقل هوایی بینالمللی و با حضور کشورهای متضرر صورت گیرد.
ایکائو دعوت ایران را پذیرفت
نهاد هوانوردی سازمان ملل متحد، ایکائو، اعلام کرد: دعوت ایران را جهت ارائه مشاوره کارشناسی در تحقیقات درباره سرنگونی بوئینگ خطوط هوایی اوکراین پذیرفته است. هم اکنون کارشناسان اوکراینی و کانادایی در ایران حضور دارند.
ابهام در جزئیات پرداخت غرامت
میزان و نحوه پرداخت غرامت به خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی با ابهام مواجه است. اوکراین گفته از سوی خود به خانوادهها غرامت میدهد ولی همزمان برای شکایت بازماندگان و دریافت غرامت از ایران، کمک میکند.میزان و نحوه پرداخت غرامت و خسارت به مسافران و هواپیمای اوکراینی ساقط شده در آسمان تهران، به نظر میرسد به کلاف سردرگمیتبدیل شده است. مسئولان ایران میگویند حدود ۲۴ میلیون دلار برای دیه مسافران، خدمه و بار مسافران و مبلغ حدود ۷۰ میلیون دلار برای خسارت هواپیما قابل پرداخت است. غلامرضا سلیمانی، رئیس کل بیمه مرکزی با اشاره به مشخص بودن مقصر در ساقط شدن هواپیمای اوکراینی، اعلام کرد که با توافق دولتهای ایران و اوکراین، خسارت هواپیما توسط ایران پرداخت خواهد شد.او اضافه کرد که این رقم البته توسط شرکتهای بیمه ایرانی پرداخت نمیشود و دولت ایران برای پرداخت این بخش از خسارت همکاری خوبی با طرف اوکراینی میکند.در همین حال غلامعلی جهانگیری، معاون بیمه مرکزی درباره پرداخت بیمه و غرامت به خانواده کشتهشدگان گفت حدود ۲۴ میلیون دلار خسارت برای مسافر، خدمه و بار پیش بینی شده است که با احتساب ۷۰ میلیون دلار خسارت هواپیما، در مجموع مبلغ کل قابل پرداخت دستکم ۱۰۰ میلیون دلار است.این مبلغ میتواند تا ۱۵۰ میلیون دلار افزایش یابد که به توافق طرفین مذاکره بستگی دارد چراکه هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراین، در سال ۲۰۱۶ تولید و در اختیار این کشور قرار گرفته و به نظر میرسد که دست کم بین ۸۰ تا ۹۰ میلیون یورو ارزش داشته باشد.
پیش از این برخی رسانهها گمانه زنی کرده بودن که مبالغ غرامت، دیه و خسارت هواپیما حدود ۳ میلیارد دلار باشد. اما این میزان مربوط به خسارات وارده بر مناطق مسکونی و اماکن دیگری از جمله مراکز تاسیساتی و پالایشگاهی میشود.اکنون میزان و نحوه پرداخت غرامت و دیه به خانوادههای کشتهشدگان هواپیمای اوکراینی مورد ابهام است، چراکه به گفته جهانگیری، بیمهنامه اوکراینی در اختیار نیست و نمیتوان میزان خسارت مسافران و خدمه را به طور دقیق اعلام کرد.براساس بیمههای بینالمللی برای بار هر مسافر تا ۱۵۰۰ دلار و برای بیمه هر مسافر تا ۲۵۰ هزار دلار پوشش بیمهای در نظر گرفته میشود. این ارقام در بیمهنامه اوکراینی مشخص است ولی مسئولان ایرانی درباره آنها ابراز بیاطلاعی کردهاند.
بازداشت افرادی در رابطه با سقوط
هواپیمای اوکراینی
سخنگوی قوهقضائيه از بازداشت افرادی در ارتباط با سقوط هواپیمای اوکراینی خبر داد. غلامحسین اسماعیلی در پاسخ به سئوالی در رابطه با روند پرونده سقوط هواپیما و اینکه چند نفر بازداشت شدهاند و آیا از مسئولان بالاتر سپاه هم پرسشی شده؟ اظهار کرد: جای تقدیر و تشکر از ستاد کل نیروهای مسلح، عزیزان در هوافضا و فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارد که خاضعانه در برابر ملت حاضر شدند و آنچه که باعث بروز حادثه شده بود را و همچنین یافتههای خود را تا این مرحله به مردم گزارش دادند.وی افزود: در این ارتباط ابتدائا در ستاد کل نیروهای مسلح کمیسیونهای تخصصی تشکیل شده و ابعاد موضوع را بررسی کردند که بررسیها به اتمام نرسیده و در مرحله اولیه نتایج به مردم گزارش دادند که شاید مناسبتر بود که همان ابتدا که این کمیسیونها تشکیل شده بود هم اعلام میکردند که این کمیسیونها تشکیل شده و در حال بررسی نتایج است.وی افزود: ستاد کل مأمور شده و کارهای خود را انجام می دهد و با ابلاغ ویژه ریاست قوه قضائیه و سازمان قضایی نیروهای مسلح مامور شده که این موضوع را از بعد قضایی با بهره گیری از کارشناسان مختلف و کارشناسان ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان هواپیمایی کشوری، حوزه سایبری، جنگ الکترونیک و بهره گیری از اطلاعات ضبط شده در جعبه سیاه هواپیما که طبق آخرین اطلاعم دیروز قرار بود به فرانسه فرستاده شود و این جعبه بازخوانی شود، همه اطلاعات جمع آوری شده و همه ابعاد موضوع رسیدگی شود. سخنگوی قوهقضائيه گفت: سازمان قضایی نیروهای مسلح بلافاصله تحقیقات بسیار گسترده ای را انجام داده و تا امروز که در جریان هستند از تعداد زیادی از افراد که در این حوزه بودند تحقیقات مفصلی انجام شده و هر شب تیم قضایی ما در سازمان قضایی نیروهای مسلح تا ساعت ۱۲ شب مشغول بازجویی و تحقیق اخذ اسناد و مدارک بودند اما کار سوانح هوایی پیچیدگیهای خاص خود را دارد. ما باید همه این ابعاد را بررسی کنیم.