حذف صفر، به معنای تغییر واحد پول ملی از طریق حذف چند رقم از اسکناسها و ارقام اسمی موجود در مبادلات اقتصادی است. در این فرآیند، مثلاً ۱۰،۰۰۰ ریال فعلی، به ۱ تومان جدید یا هر واحد پولی جایگزین دیگری تبدیل میشود.این اقدام ذاتاً فنی، حسابداری و روانی است و معمولاً با هدف سادگی در محاسبات، کاهش هزینههای چاپ و نگهداری اسکناس و افزایش اعتماد عمومی به پول ملی انجام میشود. با این حال، حذف صفر در خلأ اقتصادی، بدون اصلاح ساختارها، هرگز بهتنهایی نمیتواند معضل تورم یا کاهش ارزش پول را حل کند. حذف صفر معمولاً در کشورهایی اجرا میشود که با تورم مزمن یا شدید مواجه بودهاند، بهطوری که ارقام پولی بسیار بزرگ و غیرعملیاتی شدهاند، همچنین کشورهایی که قصد اصلاحات پولی یا اعتمادسازی مجدد دارند، ممکن است از این ابزار استفاده کنند. در اغلب موارد، حذف صفر با اصلاحات دیگر مانند کنترل تورم، استقلال بانک مرکزی و اصلاح سیاستهای مالی همراه بوده است؛اما در مورد ایران اکنون به نظر میرسد که تصمیم دولت برای حذف چهار صفر از پول ملی، اقدامی است که نه از سر اصلاحات اقتصادی، بلکه برای سادهسازی محاسبات و فرار از پیچیدگیهای عددی در اسناد رسمی صورت گرفته اقدامی که به باور کارشناسان، بدون پشتوانه ساختاری و بدون مهار تورم، تنها به کاهش بیشتر اعتماد عمومی به ارزش پول ملی دامن خواهد زد.در سالهای اخیر، ریال بهشدت ارزش خود را از دست داده و عملاً از چرخه مبادله روزمره خارج شده است. عموم مردم، چه در گفتار روزمره و چه در برچسبگذاری قیمتها، از تومان استفاده میکنند. این شکاف میان واقعیت اقتصادی و واحد رسمی، به همراه تورم ساختاری چنددههای، زمینهساز طرح حذف صفر شده است.اکنون، با وجود کسری بودجه مزمن، رشد نقدینگی، بیثباتی نرخ ارز و افت ارزش پول ملی، دولت تلاش دارد با حذف ۴ صفر، فضای روانی بازار را تا حدی مدیریت کرده و نظام پولی را بازآرایی کند.بهطور کلی، این اقدام تأثیری بر تورم یا رشد اقتصادی ندارد. تورم تحت تأثیر عوامل ساختاری و بنیادین قرار دارد که همچنان در اقتصاد ایران فعالاند. حذف صفر، نه سیاست پولی مؤثری است و نه راهکاری برای کنترل تورم. بلکه تنها یک اصلاح شکلی در واحد پول ملی محسوب میشود که بیشتر جنبه حسابداری و تسهیل در نگارش و خوانش اعداد دارد.در نهایت، اما حذف صفرهای پول ملی (به ویژه در کشورهایی با تورم بالا) میتواند مزایای مختلفی از جمله سهولت در محاسبات، کاهش حجم اسکناس و افزایش اعتماد عمومی به پول ملی را به همراه داشته باشد. آن چه مسلم است حذف صفر از پول ملی تاثیرات چندانی بر تورم ندارد. مگر اینکه اصلاحات اقتصادی قبل از حذف صفر صورت گرفته باشد؛ اما در کوتاه مدت اختلاف نظرهایی بین صاحبنظران وجود دارد ولی آنچه به قطع میتوان گفت این است که تاثیرات کوتاه مدت بر روی تورم و نقدینگی بیش از همه به نحوی اجرای طرح باز میگردد.یکی از مهمترین دلایلی که از سوی مخالفان طرح تغییر واحد پول کشور مطرح میشود افزایش در هزینههای سنگین در نتیجه جایگزین اسکناسهای جدید با قبلی است.کارشناسان بانک میگویند: در این شرایط عدهای تلاش خواهند کرد تا در طول این فرآیند، قیمت کالای خود را افزایش داده و به این ترتیب برمبنای پول جدید کالاهای خود را با قیمت بالاتری ارزشگذاری کنند. عدم امکان نظارت بر بازارها در چنین شرایطی با توجه به پیچیدگی اجرای این تصمیم، باعث افزایش سطح عمومی قیمتها میشود.در دفاتر و پایگاههای اطلاعاتی و صورتهای مالی یک بینظمی بین اطلاعات قبلی و جدید رخ میدهد که این امر موجب اتلاف وقت میشود از جمله اینکه مقایسه صورتهای مالی و حسابهای اقتصادی را مشکل میسازد.برخی کارشناسان معتقدند افراد مسن تا سالها از قبول واحد پول جدید سرباز میزنند.بسیاری از کارشناسان معتقدند حذف صفر در متغیرهای واقعی کاملا بیتاثیر است. آنها بیان میکنند پول تنها ضریب تبدیل کالا به واحد پول است و اثری روی سرمایهگذاری، اشتغال و تورم ندارد. در حالی که مهمترین هدف از حذف صفر و تغییر واحد پولی مهار تورم است.