سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری، با اشاره به بدعهدی آمریکا و اروپا در موضوع برجام اظهار داشت: با وجود خُلف وعده غرب در قبال برجام، نظام جمهوری اسلامی ایران یکسال صبر کرد و اجازه داد که همه مردم و حکومتهای جهان مطمئن شوند که ما نسبت به تعهدات خود پایبند هستیم. وی افزود: ایران اسلامی نشان دادکه جنگطلب نیست و قصد بدعهدی و تعرض به دیگران را ندارد و این دشمن است که بدعهدی میکند؛ اما از اردیبهشت امسال و در دورهای تازه، مصمم شد که راهبرد جدیدی با عنوان مقاومت فعال را در پیش بگیرد؛ دورهای که برابر تدابیر عالی رهبر معظم انقلاب اسلامی، دورهای است که ما نه از جنگ میهراسیم و نه از جنگ استقبال میکنیم. در این دوره، مذاکره به معنای تسلیم است؛ لذا به آن نه قاطع میگوییم.
در هیچ جنگی شکست نخواهیم خورد
فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در همایش فرماندهان و مسئولان نیروی زمینی سپاه، با اشاره به توانمندیهای نیروی زمینی سپاه در عرصه اقتدار بخشی و صیانت از امنیت و آرامش مردم اظهار داشت: نیروی زمینی سپاه یک نیروی راهبردی برای نظام جمهوری اسلامی ایران است که در تمام ابعاد ارتقا یافته و رشد و پیشرفت داشته است.
سردارحسین سلامی افزود: طراحی نیروی زمینی سپاه برای تکمیل نقشه قدرت واقعی است و این نیرو در همه ابعاد پیشرفتهای خوبی داشته است. فرماندهکل سپاه با تاکید بر نقش خلاقیت در برتری میدانی اظهار کرد: امروز نیروی زمینی سپاه در عرصه بهکارگیری خلاقیت و اندیشه از نیروهای زمینی برتر در دنیاست، در همه ابعاد به سمت حرفهای شدن پیش میرود و این نیرو تجربیات فراوانی را در دوران دفاع مقدس به دست آورده است. فرمانده کل سپاه با تبیین ابعاد قدرت در نیروی زمینی سپاه اضافه کرد: به فضل الهی با حضور نیروی زمینی سپاه و سایر نیروهای مسلح مدافع انقلاب و کشور، ما در هیچ جنگی در روی زمین شکست نخواهیم خورد. وی با اشاره به فرسوده شدن توان دشمن و ناتوانی در جایگزینسازی و تاکید بر ظرفیتهای ایران اسلامی برای جایگزین کردن قوای جدید گفت: امروز بحمداله ما قدرت جایگزینی متنوعی داریم و همواره تازه میشویم؛ نیروی انسانی مومن و انقلابی به عنوان عنصر اصلی قدرت همچون رود خروشان در سپاه جاری است و اجازه نمیدهد هیچگاه کهنگی به سراغ ما بیاید.
نمیتوان به سادگی راهحلی پیدا کرد؛
عبور تنش میان ایران و آمریکا از مرحله میانجیگری
گروه سیاسی:
با عبور ایران از برخی محدودیتهای توافق هستهای، اروپا برای حفظ این توافق به تکاپو افتاده و تلاش میکند از طریق ایجاد زمینه مشترک میان ایران و آمریکا، تنشزدایی کند؛ اما هنوز معلوم نیست که در این امر موفق شود.
روز یکشنبه همزمان با پایان یافتن مهلت ۶۰ روزه ایران به سایر اعضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، این کشور خلوص اورانیوم غنیشده خود را از محدوده برجام بالاتر برد. بر اساس این توافق، ایران نباید بالاتر از سطح ۶۷/۳ درصد اورانیوم غنیسازی کند. اما اکنون سطح غنیسازی ایران به پنج درصد نزدیک شده و چنانچه اروپاییها در تامین منافع اقتصادی ایران از برجام تعلل کنند، احتمالا به ۲۰ درصد هم خواهد رسید.
اروپاییها صریحا ایران را به نقض برجام متهم کردند. با این حال، هنوز هم به امکان زنده ماندن این توافق امیدوارند. از این رو، به منظور پیدا کردن راهی برای متقاعد کردن ایران به عقبنشینی از اقدامات هستهای جدید خود، تحرکات دیپلماتیک جدیدی را آغاز کردند.
در آستانه اجرای گام دوم کاهش تعهدات هستهای، ایمانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، با همتای ایرانیاش، حسن روحانی، تماس گرفت و به مدت بیش از یک ساعت با او درباره مسائل مرتبط با برجام صحبت کرد. طبق روایت فرانسه، در این تماس، ماکرون و روحانی، شرایط از سرگیری گفتوگوها میان همه طرفها تا ۱۵ ژوئیه را بررسی کردند. رئیسجمهور فرانسه همچنین همتای ایرانی خود را به ادامه دادن پایبندی به برجام دعوت کرد. اما ظاهرا این تماس نتوانست ایران را به انصراف از اجرای گام دوم کاهش تعهدات هستهای متقاعد کند. در نتیجه، روز بعد از تماس، ایران غنیسازی فراتر از محدودیتهای توافق هستهای را اعلام کرد.
با این حال، اروپا مأیوس نشد و همچنان برای نجات برجام تلاش میکند. در ادامه این تلاشها، مشاور ارشد رئیسجمهور فرانسه در امور دیپلماتیک، با هدف کاستن از تنشها میان تهران و واشنگتن به مدت دو روز به ایران سفر میکند. این سفر در حالی انجام میشود که ایران تهدید کرد که غنیسازی را به سطح ۲۰ درصد برساند. مشاور ماکرون چندی پیش هم به تهران سفر کرده بود، اما نتوانست به کاهش تنشها کمک کند. یک مقام در کاخ ریاستجمهوری فرانسه مدعی شد که در حال حاضر هم ایران و هم آمریکا به افزایش فشارها علاقه دارند، اما نهایتا هر دو طرف به آغاز گفتوگوها علاقه خواهند داشت. وی افزود: چیزی که در یک وضعیت بحرانی نظیر وضعیت فعلی مهم است، این است که نقاط میانی پیدا شود که ما را از تنش شدید به مذاکرات منتقل کند. این چیزی است که برای تحقق آن تلاش میکنیم. فرانسه تحرکاتش برای تنشزدایی را با ایران و آمریکا هماهنگ میکند. اندکی پیش از عزیمت مشاور رئیسجمهور فرانسه به تهران، ماکرون برای دومین بار ظرف یک هفته با دونالدترامپ، رئیسجمهور آمریکا، درباره ایران تلفنی گفتوگو کرد. پس از این تماس، کاخ سفید اعلام کرد دو رئیسجمهور درباره تهدید ایران در زمینه افزایش غنیسازی اورانیوم صحبت کردند.
سخنگوی کاخ سفید طی بیانیهای مدعی شد: آنها (ترامپ و ماکرون)، تلاشهای جاری برای تضمین اینکه ایران سلاح هستهای به دست نمیآورد و نیز تلاشها برای پایان دادن به رفتار بیثباتکننده ایران در خاورمیانه را بررسی کردند. آمریکا به رغم خروج یکجانبه از برجام، نگران خروج ایران از این توافق است. به همین دلیل، مایل است تلاشهای اروپا برای حفظ توافق هستهای موفق شود. همزمان با گام دوم کاهش تعهدات ایران، یک مقام آگاه آمریکایی به نشریه آمریکایی پالتیکو گفته تیمترامپ به تحقق سه امر امیدوار است: ۱- اروپا تحریمهایی علیه ایران اعمال کند تا آن را از تعلیق تعهدات بیشتر در برجام منصرف کند. ۲- سازوکار مالی که اروپاییها برای کمک به ایران جهت دستیابی به کالاهای غیرتحریمی برقرار کردهاند، موفق شود. ۳- مانورهای اخیر نظامی آمریکا در خاورمیانه برای منع ایران از تشدید تنشهای نظامی کافی باشد. این مقام آمریکایی در پاسخ به این پرسش که چرا دولتترامپ خواهان موفقیت سازوکار ابزار حمایت از تبادلات تجاری (اینستکس) است، گفت: اساسا ما میخواهیم آنها (ایران) در توافق (هستهای) باقی بمانند. اکنون پرسش اصلی این است که آیا فرانسه میتواند برای تنش فعلی میان ایران و غرب راه حلی پیدا کند؟
تنشها میان ایران و آمریکا در یک سال گذشته به طور تصاعدی افزایش یافته و در حال حاضر به مرحله حساسی رسیده است. بدیهی است که با توجه به حساسیت امور، نمیتوان به سادگی راه حلی پیدا کرد. با این حال، در عالم سیاست هیچ چیز، غیرممکن نیست. در تماس اخیر روسای جمهور ایران و فرانسه، ظاهرا ماکرون به روحانی پیشنهاد داده است که تهران و واشنگتن در قالب گروه ۱+۵ گفتوگوها را از سربگیرند. روحانی هم با این پیشنهاد مخالفت نکرده، اما ورود به این گفتوگوها را به رفع تحریمهای آمریکا مشروط کرده است.
در حال حاضر، رفع تحریمها شرط اصلی ایران برای هرگونه مذکرات با آمریکاست. ایران تاکید میکند که آمریکا باید قبل از مذاکرات تحریمها را رفع کند و به برجام بازگردد. اما ناظران، احتمال بازگشتترامپ به برجام و رفع تحریمها قبل از مذاکرات و یا در حین مذاکرات را بعید میدانند.
این امر به دو دلیل است: اولا اگرترامپ بدون امتیازگیری از ایران به برجام بازگردد، جایگاه او میان حامیانش، خصوصا محافل نزدیک به اسرائیل، به شدت تضعیف خواهد شد. گروههای متنفذی در واشنگتن وجود دارند که از سیاست سختگیرانه ترامپ علیه ایران به شدت حمایت و با هرگونه عقبنشینی در برابر ایران مخالفت میکنند. حتی میتوان تصور کرد که دمکراتها هم در صورت بازگشتترامپ به برجام از او انتقاد خواهند کرد. آنها احتمالا بهترامپ خواهند گفت که به چه دلیل از این توافق خارج شده و سپس بدون هیچ دلیل به آن بازگشته است. به نظر میرسد که تنشها میان ایران و آمریکا از مرحله میانجیگریها عبور کرده و ایران و غرب به طور مستقیم با یکدیگر تعامل میکنند. دو ماه پیش زمانی که آمریکا به خلیج فارس نیروی نظامی اعزام کرد، رهبران کشورهای اروپایی عضو برجام تلاش خاصی برای تنشزدایی میان ایران و آمریکا انجام ندادند. کشورهای واسطه (نظیر عراق، قطر، ژاپن، سوئیس و عمان) برای میانجیگری پیشقدم شدند، ولی نتوانستند کاری کنند. الان، اروپا به رهبری ماکرون، متولی پرونده ایران شده و چون ماکرون روابط نزدیکی با آمریکا و ایران دارد، احتمال موفقیت فرانسه در تنشزدایی یا حداقل انتقال پیام میان ایران و آمریکا بیشتر شده است. درست است که ماکرون با انتقال پیام میان ایران و فرانسه، عملا نقش میانجیگر را ایفا میکند، اما به هر حال نباید فراموش کرد که فرانسه عضو برجام هست و لذا یکی از طرفهای منازعه هستهای است.