در ادامه رهبر انقلاب روز گذشته در آخرین موضعگیری خود نسبت به مذاکرات، گفتند: «گمان نمیکنیم به نتیجه برسد» و تاکید کردند «اینکه آمریکا بگوید به ایران اجازه غنیسازی نمیدهیم غلط زیادی است».پافشاری دو طرف بر مواضع خود، تحلیلهای کارشناسان را به سمت و سوی جدیدی سوق داده است؛ برخی معتقدند این اختلاف حل شدنی نیست و نمایندگان تهران و واشنگتن بعد از نشستی پرتنش با یکدیگر خداحافظی میکنند، البته معتقدند که جنگ هم نخواهد شد، چون اجرای قراردادهای سنگین سرمایهگذاری بین آمریکا و ۳ کشور عربی نیازمند برقراری صلح و آرامش در منطقه است؛ اما تحلیلگران خوشبین به مذاکرات میگویند که شاید دور پنجم مذاکرات پرتنش باشد، اما چون دو طرف راهی جز دیپلماسی ندارند نهایتا روی یک راهکار بینابینی با هم تفاهم میکنند.
اینگونه به نظر میرسد که کلید اصلی مذاکرات «غنیسازی در ایران» است. وقتی ایران نیروگاه هستهای ندارند، داشتن غنیسازی یا نداشتن آن مسئله اول است؛ مسئله دوم اقتصادی بودن غنیسازی در ایران است، اما فارغ از این دو مسئله، غنیسازی برای تهران موضوعی حیثیتی محسوب میشود.اینکه غنیسازی از ابتدا درست بوده یا خیر، موضوع دیگری است، هر چند به نظر میرسد سیاست ایران از اول چشمانداز روشنی درباره برنامه هستهای خودش نداشته است. غنیسازی برای کشور قریب به ۲ تریلیون دلار هزینه بالا آورده و تحریمهای زیادی به ما تحمیل شده است، حالا ایران احساس میکند اگر از غنیسازی صرف نظر کند شکست بزرگی را متحمل شده است.
آمریکا و متحدانش مثل اسرائیل و اعراب مخالف غنیسازی در ایران هستند؛ بنابراین، این مسئله کلیدی است و تا حل نشود فکر نمیکنم برداشتن یا کاهش تحریمها به جایی برسد، البته حتی اگر توافق هم بشود لغو تحریمها در دستورکار قرار نمیگیرد، چون تحریمها فقط شامل موضوع هستهای نیست؛ مگر آنکه توافقی بین دو طرف روی همه موضوعات تحریمی انجام شود.در این میان خطر بازگشت تحریمهای سازمان ملل متحد بر اثر فعالسازی مکانیزم ماشه به شدت احساس میشود، البته ایران پیشنهادهای متعددی درباره نحوه ادامه غنیسازی در داخل کشور ارائه کرده است که اجرایی شدن این پیشنهادها زمانی امکان دارد که با مشارکت و نظارت طرف آمریکایی انجام شود و با توجیه اقتصادی همراه باشد.
کارشناسان میگویند حتی اگر جنگ نشود آنقدر تحریمها افزایش پیدا خواهد کرد که شرایط اقتصادی ایران امکان تحمل این تحریمها را نخواهد داشت. کشور را نباید در معرض ریسک جنگ قرار داد، چون هزینه آن خیلی بالاست.