روز پنجشنبه نرخ فروش دلار توسط برخی صرافیها وارد کانال ۱۱ هزار تومانی شده بود و نرخ دلار در معاملات آزاد در سطح ۱۲۲۰۰ تومانی متوقف شد. در تازهترین تحولات، نرخ دلار در روز ابتدایی هفته به ۱۱۸۵۰ تومان در بازار آزاد رسید و قیمت سکه در محدوده نزدیک به ۳.۸ میلیون تومان گزارش شد.
با از دست رفتن سطوح روانی حمایت، انتظار برای شتاب افت قیمت تا سطوح روانی بعدی شدت میگیرد. به اعتقاد برخی از فعالین اقتصادی این سطوح در ارقام ۱۱۵۰۰ و ۱۱ هزار تومانی خواهد بود. بسیاری از کارشناسان هنوز این نرخ را برای اقتصاد ایران بالا میدانند که از توان قدرت خرید آحاد جامعه خارج است و میتواند آثار سوء داشته باشد.
کاهش قیمت دلار اگرچه باعث امیدواری مردم شده است، اما با توجه به افزایش بیش از حد نرخ دلار و بالطبع آن سایر اجناس و کالاهای اساسی هم با گرانی شدید مواجه شدهاند، این کاهش اخیر هم نتوانسته افزایش قیمتها را جبران کند و هنوز نمیتوان گفت قیمتها واقعی شده است.
البته بسیاری بر این عقیدهاند که سقوط قیمت دلار اگرچه امیدوارکننده بوده است اما کافی نیست. در این مدت اجناس بسیاری با افزایش قیمت دلار بالا رفت و حالا مردم منتظرند که قیمت این اجناس هم پایین بیاید و وقتی سقوط قیمت دلار را در شرایطی واقعی میدانند که این اتفاق در بازار هم نمود داشته باشد. از سوی دیگر اگر دلار به سمت قیمت ۸ هزار تومان هم برسد که حدود ۳ هزار و ۸۰۰ تومان از قیمتی که در بودجه تعیین شده بالاتر است، مشکلات زیادی در کشور به وجود میآورد و افزایش ۹۰ درصدی قیمت دلار در کشور تثبیت میشود. اینکه ۹۰ درصد قیمت دلار بالا رفته و اجناس هم به همین میزان افزایش قیمت داشته باشند بازهم تولید کننده و مصرف کننده در رکود قرار میگیرند و نمیتوان گفت که تحولات امروز قیمت دلار تاثیر آنچنانی در بازار داشته است. چراکه قیمت دلار آنقدر بالا رفته است که متاسفانه حتی پایین آمدن تا قیمت ۱۰ هزار تومان هم نمیتواند این افزایش قیمت را جبران کند.
هنگامی که قیمت دلار در چند هفته پیش با تکانههای شدیدی رو به رو شد و دائماً در حال افزایش بود، مغازه داران، فروشندگان خودرو، موبایل، مسکن و هر آنچه که تصورش را بکنید به بهانه افزایش قیمت دلار و به دنبال آن افزایش قیمت خرید کالاها و خدمات، کالاها را با قیمت خرید روزانه به مشتریان میفروختند. در واقع میتوان گفت، افزایش قیمت کالاها لحظهای بود، به گونهای که برای خرید یک کالا، فروشنده شروع به گرفتن قیمت لحظهای میکرد. حالا با کاهش قیمت دلار، تکلیف کالاهایی که این همه افزایش قیمت را تجربه کردهاند، چیست؟
* دلار۹ هزار تومانی هم گران است
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه حتی دلار ۹ هزار تومانی نیز گران است، گفت: با مدیریت صحیح بازار ارز، میتوان زمینه منطقی شدن نرخ دلار را فراهم کرد. شهاب نادری با اشاره به کاهش قیمت دلار گفت: سوداگران ارز تبلیغ میکردند با تحریمهای جدید آمریکا روند صعودی قیمت سکه و دلار آغاز میشود اما واقعیت این است قیمت سکه و طلا در نهایت از مولفههای اقتصادی پیروی میکند. مدیریت ضعیف بازار ارز در نیمه اول سال ۹۷ باعث شد اقتصاد کشور با زیان قابل توجهی روبرو شود و مردم و خانوارها متضرر شوند و برای تامین معیشت با مشکل روبرو شوند. وی افزود: نرخ ارز براساس مولفههای مانند نرخ تورم و عرضه و تقاضا تعیین میشود بنابراین اینکه قیمت سکه و دلار در کمتر از یک سال چند برابر شود نشان از ضعف تیم اقتصادی دولت است.
نادری با اشاره به تغییرات در تیم اقتصادی دولت، گفت: امیدوارم با تلاشها، تعامل و هماهنگی تیم اقتصادی جدید کاهش قیمت دلار در بازار ادامه یابد و بعد از منطقی شدن نرخ ارز، حداقل ثبات نسبی در بازار ایجاد شود.
* امید به کاهش بیشتر
یک کارشناس اقتصادی اظهار داشت: اگر اروپاییها به وعدههای داده شده خود عمل کنند دلار به ده هزار تومان نیز کاهش پیدا خواهد کرد. وحید شقاقی در گفتوگو با ایلنا در مورد روند کاهش نرخ دلار در بازار آزاد ارز گفت: این ثبات نسبی در بازار ارز حاصل چند عامل است. یکی از مهمترین عوامل پیشخور کردن تمام اخبار منفی در نیمه نخست سال است به طوری که دیگر خبر منفی نمانده که بازار ارز را تحت تاثیر قرار دهد. عامل دیگر فروکش کردن تقاضای ارز از سوی مردم است. وی ادامه داد: یکی از انواع تقاضا برای ارز، تقاضای سفته بازی است که میتوان گفت با خریدهای پیشین دیگری ریالی در دست مردم نمانده که آن را وارد بازار ارز کنند. از سویی هم واردات نسبتا کاهش پیدا کرده و هم تقاضای وارداتی به سمت سامانه نیما هدایت شده است البته با اقدامات صورت گرفته میزان واردات قاچاق نیز کاهش پیدا کرده است. این استاد دانشگاه عامل دیگر ایجاد ثبات در بازار آزاد را اقدامات صورت گرفته در سمت عرضه دانست و افزود: در این مدت طرف عرضه نیز توانست اقدامات مناسبی انجام دهد و با ارائه بسته ارزی دوم به نوعی بر کارکرد سامانه نیما تاکید شده است. اگر صادرکنندگان غیرنفتی دلارها و یوروهای خود را به سامانه نیما عرضه کنند با ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا ثبات نسبی در بازار حاکم میشود. وی تصریح کرد: اگر بدبینیها و ابهام نسبت به آینده اجازه کاهش پایینتر را ندهد، اقدامات انجام شده نیز اجازه افزایش بیشتر نرخ را نیز نخواهد داد و به نظرم نرخ دلار در این محدوده ۱۲ یا ۱۳ هزار تومان در نوسان خواهد بود.
* تاثیری در کاهش قیمت بلیت ندارد!
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی درباره اثرگذاری کاهش قیمت دلار بر روی نرخ بلیت هواپیما، اظهار داشت: نرخ بلیت هواپیما براساس نرخ ROE (نرخ تبدیل ارز) که هفتگی اعلام میشود تعیین شده است. این نرخ بالاتر از نرخ دلار نیمایی و چیزی بیش از ۹ هزار تومان است. وی ادامه داد: البته همچنان بخشی از پرداختهای ارزی توسط ارز بازار آزاد انجام میشود و نمیتوان ارز ۹ هزار تومانی را برای تمام بخشهای مورد نیاز تامین کرد. وی با بیان اینکه اگر کاهش قیمت دلار ادامه پیدا کند یا نرخ دلار در همین عدد سطح ۱۱ هزار تومان ثابت بماند میتوان گفت در دراز مدت میتواند منجر به کاهش قیمت بلیت هواپیما شود، گفت: نباید انتظار داشته باشیم کاهش قیمت دلار به سرعت در کاهش قیمت بلیت هواپیما اثرگذاری قابل توجهی داشته باشد.وی گفت: اگر قیمت دلار همچنان نوسان داشته باشد این کاهش نرخ نمیتواند بر روی قیمت بلیت هواپیما اثر گذار باشد.