پروفسور رضا نصرتی برگزیده نوزدهمین جشنوراه بین المللی تحقیقاتی رویان در بخش جنین شناسی و ناباروری مردان مجری طرح «میکروفلویدیکس برای باروری مردان» گفت: ناباروری، یک مشکل سلامتی با اثرات اجتماعی – اقتصادی است که زندگی بیش از ۵۰ میلیون زوج را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. نصرتي با بیان اینکه بررسی مایع منی و انتخاب اسپرم بخش مهمی در تشخیص و درمان ناباروری به حساب میآید، افزود: با این وجود، روشهای مرسوم کنونی پرهزینه، زمان بر و مستعد خطای اپراتور هستند که نتیجه درمان و احتمال بارداری را تحت تاثیر قرار میدهد. به گفته وی، روند افزایشی ابتلا به ناباروری در سطح جهان، توجه فوری به این مسئله، درک چالشهای اساسی آن و رفع کاستیهای موجود در تشخیص و درمان آن را ضروری جلوه میدهد از این رو در صدد بر آمدیم تا این پروژه را با نگاه به این موضوع پیش ببریم.
دکترای جنین شناسی و آندرولوژی از استرالیا بیان کرد: با استفاده از نتایج این پژوهش شیوهای سریع و ارزان با کمک روشهای میکروفلویدیکس برای مطالعه، بررسی و انتخاب اسپرم، جهت تشخیص و درمان ناباروری مردان ارائه کردیم زیرا میکروفلویدیکس امکانات سودمندی برای تشخیص و درمان ناباروری فراهم میکند. در این پژوهش از میکروفلویدیکس برای درک بیوفیزیکی حرکت اسپرم، توسعه رویکرد مبتنی بر کاغذ در بررسی مایع منی و دستیابی به روشی سریع برای انتخاب اسپرم مناسب، استفاده کردیم. وی در خصوص روند پژوهش بیان کرد: ابتدا از میکروفلویدیکس و میکروسکوپ فلورسانت برای ثبت و توصیف به بعدی حرکت نزدیک به سطح اسپرم، با وضوح در حد نانو، برای اولین بار استفاده کردیم سپس با بهینه کردن قابلیتهای بیوشیمیایی و الکتروکاینتیک روش مبتنی بر کاغذ، تکنولوژی مقرون به صرفه و سهلالوصولی برای بررسی مایع منی و تمامیت DNA اسپرم، در منزل را فراهم آوردیم. در نهایت، با استفاده از توان شناگری طبیعی اسپرم و حرکت آن بین ۵۰۰ میکروکانال با آرایش موازی، ابزاری برای انتخاب سریع اسپرم ساختیم که بازتابی از رفتار طبیعی اسپرم در بدن بود. این ابزار میکروفلویدیکس به صورت بالینی و با استفاده از نمونههای انسانی آزمایش و نتایج حاصل از آن با نتایج حاصل از روشهای مرسوم کنونی را مقایسه کردیم. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، اسپرم در شرایط دو بعدی و در حالت لغزیدن به شکلی که بدن اسپرم به صورت موازی سطح قرار گرفته باشد و تاژک آن در فضای دو بعدی حرکت کند، مسافتی در حدود یک میکرومتر را میپیماید؛ اسپرم انسان در حالت لغزیدن ۵۰ درصد سریعتر حرکت میکند. برگزیده جشنواره تحقیقاتی رویان گفت: وسیلهای بر اساس روش مبتنی بر کاغذ ساختیم که میتواند در زمان اندک (۱۰ دقیقه) و با هزینه اندک آزمایشهای مربوط به باروری مردان را در منزل انجام دهد و سه خصوصیت غلظت، زنده مانی و حرکت مهم مایع منی را به صورت خودکار و با استفاده از روشهای آنزیمی و رنگ سنجی محاسبه کند. نتایج حاصل از استفاده دستگاه ۱۰۰ درصد با نتایج حاصل از روشهای مرسوم کنونی مطابقت داشت. به علاوه، بر همین اساس روشی سریع، دقیق و کم هزینه برای بررسی تمامیت ماده ژنتیکی اسپرم ابداع کردیم که با وجود هزینه بری کمتر نتایجی منطبق با روشهای مرسوم ارائه میکند. در مورد انتخاب اسپرم، با استفاده از روش میکروفلویدیکس، انتخاب اسپرم سالم و بررسی تمامیت ژنتیکی به طور همزمان و در حجم زیاد ممکن شد. این کار بر روی یک چیپ انجام میشود که ۱ میلی لیتر از منی را در کمتر از ۲۰ دقیقه بررسی میکند.
وی افزود: مقایسه نتایج حاصل از این چیپ با نتایج حاصل از روشهای مرسوم نشان داد، استفاده از چیپ کیفیت ماده ژنتیکی اسپرمهای انتخاب شده را ۸۰ درصد بهبود بخشیده است. دکترای جنین شناسی و آندرولوژی تصريح كرد: نتایج این پژوهش نشان داد که با استفاده از روشهای میکروفلویدیکس میتوان آزمایشهای مربوط به کیفیت منی و انتخاب اسپرم را سریعتر، ارزانتر و دقیقتر انجام داد و رفاه و آرامش بیشتری برای مردان مبتلا به ناباروری فراهم ساخت.
دکتر رضا نصرتی دانشیار گروه مهندسی هوافضا و مکانیک دانشگاه موناش استرالیا است. وی مدرک کارشناسی خود را در رشته مهندسی مکانیک از دانشگاه امیرکبیر، کارشناسی ارشد خود را در همان رشته از دانشگاه تهران و دکترای خود را از دانشگاه تورنتو دریافت کرده است. وی هم اکنون مشغول به تحصیل در مقطع پسادکترا در دانشگاه کوبین است. او یکی از پیشگامان در زمینه میکرو فلوپیدها در ناباروری مردان و روشهای کمک باروری است. نصرتی بیشتر به مطالعه و استفاده از مکانیک مقادیر کم مایعات در روشهای کمک باروری، زیستشناسی پایه، پزشکیترجمانی، حسگرهای زیستی و علوم محیطی میپردازد.