یکسوم منابع آب سطحی جاری کشور در استان خوزستان استجملهای که از دیرباز همواره با نام خوزستان عجین بوده و باعث و بانی دست درازیها به آبهای این استان پهناور شده است. در سالهای متمادی جمله فوق اینقدر دست به دست مسئولین و رسانهها در سطح کشور چرخیده است که شاید کمتر کسی باور کند که خوزستان امروز حتی با مشکل تأمین آب برای شرب مردم خونگرم خود روبهرو باشد. بیشک همین جمله باعث نامههای محرمانه و حرکات مرموزانه عدهای برای انتقال آب خوزستان به نام شرب و به کام صنعت برای استانهای دیگر شده است. فیالواقع میزان وجود منابع آبهای کشور در خوزستان درست بود لکن امروزه با انتقال آبهای خوزستان به فلات مرکزی دیگر معنا و مفهوم خود را از دست داده است. ازاینرو باید به مهد کشاورزی ایران و شهرهای بزرگ و کوچک آن سفر کنید و از نزدیک شاهد نابودی اکوسیستم آن باشید.
* خوزستان در حال نابودی است
واکنش پرویز کردوانی پدر علم کویرشناسی به محرمانه بازی مافیای آب خوزستان پرده از زوایای بیآبی خوزستان برمیدارد. او میگوید: زمانی استان خوزستان به لحاظ شرایط توپوگرافی یکسوم آبهای سطحی کشور را داشت و پرآبترین نقطه ایران بود ولی اکنون این استان در حال نابودی است. چهره ماندگار جغرافیای ایران اظهار میکند: خوزستان به لحاظ اقلیمی مهمترین استان کشور است، این استان از برکت رودخانههایش به وجود آمده اگر این آبها نبودند خوزستانی هم وجود نداشت و این استان مثل بیابان لوت میشد.
کردوانی تأکید میکند: این آبها مال خوزستانیها است اما بهزور و قدرت در حال گرفتن و انتقال آب برای استانهایی از جمله یزد، اصفهان و کرمان هستند. کی میگوید خوزستان آب مازاد دارد؟ بروند ببینند که حتی در برخی از نقاط خوزستان به دلیل کمبود آب دیگر حتی مردم زندگی نمیکنند.
پدر علم کویرشناسی با بیان اینکه حدود یکسوم خرماهای شادگان خشک شده چراکه به زمینهای شادگان آب نمیدهند، خاطرنشان میکند: مردم استان خوزستان در درجه اول از لحاظ وضعیت آب و سپس اقلیم در حال مهاجرت هستند.
* خوزستان دیگر آبی برای انتقال ندارد
در همین باره رئيس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان هم میگوید: آورد آبهای استان خوزستان در سالهای گذشته ۳۱ میلیارد مترمکعب بود اما اکنون با بحث کمبود آب مواجه هستیم. کیخسرو چنگلوایی میافزاید: در خوزستان در بحث آب مشکل داریم اما واقعیت این است که در کنار این مشکل، کشاورزان در استان هم مشکل کمبود آب و هم مشکل نان دارند و باید به این نکته توجه شود. وی با صراحت اعلام میکند که خوزستان دیگر آبی برای انتقال ندارد.
* ذخایر آبی خوزستان فوق بحرانی است
مشکلات خوزستان در بحث آب به این مسائل هم ختم نمیشود و کمبود آب در رودخانههای این استان به حدی است که ذخایر آبی خوزستان را فوق بحرانی نشان میدهد. معاون مطالعات پایه آب و برق خوزستان در این باره میگوید: رودخانه مارون رتبه دوم و کرخه رتبه سوم خشکسالی رودخانههای استان را دارند. شرایط رودخانه زهره نیز اسفناک است و هیچ آورد آبی ندارد. هوشنگ حسونی زاده شرایط ذخایر آبی خوزستان را فوق بحرانی میداند و اظهار میکند: در سال ۱۳۸۷ شاهد خشکسالی بیسابقهای بودیم اما شرایط در سال زراعی جاری به مراتب از آن سال هم بدتر است. وی با اشاره به خشکسالی بیسابقه رودخانه کارون در ۵۰ سال گذشته تأکید میکند: حجم آب ذخیره شده در سدهای خوزستان تنها معادل ۱۱ درصد ظرفیت این مخازن است.
* به جز در کرخه در هیچکدام از نیروگاهها تولید برق نداریم
وضعیت مخازن آبی خوزستان باعث شده تا رئيس سازمان آب و برق استان اعلام وضعیت اضطراری کند. محمدرضا شمسایی میگوید که به جز در حوزه کرخه در هیچ جای دیگر استان آب نداریم. او حتی پیشبینیهای سازمان هواشناسی را نرمال نمیداند و خشکسالی شدیدی را برای خوزستانترسیم میکند. وی وضعیت استان را بسیار بحرانی میداند و خاطرنشان میکند: با توجه به این شرایط باید تلاش شود تا کمترین خسارت به بخشهای مختلف وارد شود. شمسایی با بیان اینکه مردم و کشاورزان با این شرایط تحت فشار قرار میگیرند، تصریح کرد: به جز حوضه کرخه در سایر حوضهها در شرایط استثنایی قرار داریم وبه جز در حوزه کرخه در هیچ جای دیگر استان آب نداریم و حتی امسال در حوزه دز نیز نمیتوانیم با شرایط موجود، این میزان کشت که در آن حوزه شده است را تامین آب کنیم.
استان خوزستان امروز نهتنها یکسوم آبهای کشور را ندارد بلکه از تهمانده آبهای موجود هم نمیتواند دردی از مردم دوا کند لذا انتظار میرود که رئیسجمهور و هیات دولت و صد البته مسئولان استانی فکری به حال خوزستان کرده و مشکلات مردم را مرتفع و دست مافیای آب را از سر خوزستان کوتاه کنند.
اردکانیان: انتقال آب برای مصارف شرب، قابل بررسی است؛ وقتی وزیر همچنان از انتقال آب میگوید!
در حالی که در چند روز گذشته و پس از افشای نامه محرمانه در دولت مبنی بر انتقال آب خوزستان، اعتراضهای فراوانی از جانب، مردم ،مسئولان،نمایندگان و کارشناسان خوزستانی به این موضوع صورت گرفته است، دولت از موضع خود مبنی بر انتقال آب خوزستان علیرغم مشکلات عدیده خوزستان در تامین آب مورد نیاز خوزستانی ها کوتاه نمیآید!
وزیر نیرو با اشاره به اینکه موضوع انتقال آب قابل بررسی است، گفت: طبیعتا با اولویت نیازهای استان خوزستان و نیازهای زیست محیطی که جزو برنامهها و سیاستهای دولت دوازدهم نیز است، مساله انتقال آب در شکل نیاز به آب شرب میتواند قابل طرح و بررسی باشد.
رضا اردکانیان اظهار کرد: مطالعاتی را در بحث انتقال آب با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، سازمان برنامه و بودجه و سازمان حفاظت محیط زیست آغاز کردهایم تا یک تصویر دقیق و روشنی از وضعیت منابع و مصارف آب ایجاد کنیم. وی افزود: بر اساس این مطالعاتی که انجام خواهد گرفت، طبیعتا با اولویت نیازهای استان خوزستان و نیازهای زیست محیطی که جزو برنامهها و سیاستهای دولت دوازدهم نیز است، مساله انتقال آب در شکل نیاز به آب شرب میتواند قابل طرح و بررسی باشد.
وزیر نیرو تصریح کرد: نکته مهم این است که باید بدانیم، نه انتقال آب از نقطه آ به نقطه ب، همه نیازها و ملاحظات نقطه ب را مرتفع میکند و نه عدم انتقال آب میتواند همه مسایل و مشکلات نقطه آ را حل کند. اردکانیان عنوان کرد: اصل موضوع استفاده صحیح و بهینه از منابع است و باید بحث افزایش راندمان و بهرهوری را به طور جدی مورد توجه قرار دهیم. همچنین استفاده از پسابهای تصفیه شده برای بخش کشاورزی را در دستور کار قرار دهیم و به آن توجه کنیم.